Alkaloidy sporyszu w produktach zbożowych

W niedawnym oświadczeniu na temat alkaloidów sporyszu niemiecki Federalny Urząd ds. Oceny Ryzyka (BfR) opowiedział się za obniżeniem najwyższych dopuszczalnych poziomów w niektórych produktach zbożowych. 

Alkaloidy sporyszu to toksyczne związki występujące w grzybie sporyszu (Claviceps spp.), które mogą tworzyć tzw. sklerocję w kłosach zbóż i trawach, szczególnie w latach wilgotnych (patrz zdjęcie). Jeśli sporysz nie zostanie całkowicie usunięty podczas wstępnego czyszczenia ziarna przed procesem mielenia, alkaloidy mogą przedostać się do mąki i spowodować zarówno ostre, jak i przewlekłe problemy zdrowotne.

W styczniu 2022 r. w rozporządzeniu (UE) 2021/1399 po raz pierwszy w Europie ustalono najwyższe dopuszczalne poziomy alkaloidów sporyszu w przemiału zbożowym, ziarnach zbóż, glutenie pszennym i przetworzonej żywności na bazie zbóż dla niemowląt i małych dzieci.

W nowej ocenie narażenia BfR stwierdza, że krótkoterminowe niekorzystne skutki zdrowotne u dzieci wynikające ze spożycia produktów żytnich są hipotetycznie możliwe, ale skutki długoterminowe wydają się mało prawdopodobne. W przypadku owsa, przetworzonych produktów zbożowych i glutenu pszennego nie można było jeszcze dokonać oceny ze względu na niewystarczające dane.

BfR zaleca obniżenie najwyższych dopuszczalnych poziomów alkaloidów sporyszu w wysoko zmielonych, lekkich mąkach z jęczmienia, owsa, pszenicy i orkiszu, a także w produktach żytnich. To, czy powinno to być zalecane również w przypadku produktów pełnoziarnistych i ciemnych mąk, jest przedmiotem dalszych badań.

TWÓJ PLUS:  Laboratoria AGROLAB rutynowo badają zboża, przemiały zbożowe i produkty z nich wykonane pod kątem zgodności z maksymalnymi poziomami pozostałości. Badamy łącznie 12 pojedynczych składników* oraz ich sumę z limitem oznaczalności wynoszącym 0,001 mg/kg każdy.

*Ergokornina, ergokorninina, ergokrystyna, ergokrystyna, ergokryptyna (alfa), ergokryptynina, ergometryna, ergometrynina, ergozyna, ergosinina, ergotamina, ergotaminina

Autor: Dr.Frank Mörsberger;Tłumaczenie: Ania Rutkowska (AGROLAB Polska)